Ἡ Ἑλένη Γλύκατζη Ἀρβελέρ, γνωστή ἀκαδημαϊκός Βυζαντινολόγος, πού διέπρεψε στήν Γαλλία, σέ μιά συνέντευξη πού παραχώρησε στήν Τασούλα Ἑπτακοίλη («Καθημερινή» 2 Ἰουνίου 2019) ἀναφέρεται μεταξύ ἄλλων στόν ἑλληνικό λαό πού εἶναι ταλαντοῦχος, ἀλλά διακρίνεται ἀπό πολλά ἐλαττώματα.
Βέβαια, ἡ ἱστορία μας εἶναι γνωστή: Ἐπιτεύγματα, ὅπως ἡ ἀρχαία ἑλληνική φιλοσοφία, ἀλλά καί ἡ ἐμβάπτισή της στήν ὀρθόδοξη πίστη, μέ αποτέλεσμα νά ἀναπτυχθῆ ὁ γνωστός ἑλληνοχριστιανικός πολιτισμός, ἕνα λαμπρό ἐπίτευγμα (μοναδικό) στήν παγκόσμια ἱστορία. Ἀλλά αὐτό δέν μπορεῖ νά μᾶς ὁδηγήση στήν ἀλαζονεία. Λέει ἡ κ. Ἀρβελέρ:
«Εἴμαστε ταλαντοῦχος λαός, ἀλλά μέ ἐλαττώματα, τά ὁποῖα ὄχι μόνο δέν ἀναγνωρίζουμε στόν ἑαυτό μας, ἀλλά θυμώνουμε μόλις κάποιος μᾶς τά ὑποδείξει. Ὑποφέρουμε ἀπό τά ἑπτά θανάσιμα ἁμαρτήματα. Ἀνάμεσα στά ἑπτά εἶναι καί ἡ ἀλαζονεία».
Ἡ ἀλαζονεία, κατά τόν Γεώργιο Μπαμπινιώτη, εἶναι ἡ ὑπερβολική ἔπαρση, ἡ οἴηση, ἡ ὑπερηφάνεια.
Χρησιμοποιεῖ δέ ἡ κ. Ἀρβελέρ ἕνα παράδειγμα ἀπό τήν ἀκαδημαϊκή της πείρα στό Παρίσι, γιά νά δηλώση αὐτήν τήν ἀλαζονεία. Λέγει: «Ξέρετε τί λέμε στήν Γαλλία; Ὅτι ὅλοι οἱ φοιτητές ἔρχονται στήν Σορβόννη γιά νά μάθουν, ἐκτός ἀπό τούς Ἕλληνες πού νομίζουν ὅτι ξέρουν τά πάντα καί ἔρχονται γιά νά τά μάθουν στούς ἄλλους».
Ἑπομένως, χρειαζόμαστε μιά οὐσιαστική παιδεία, ὡς τρόπο ζωῆς, ὡς νόημα ζωῆς, τήν ὁποία πρέπει νά μάθουμε ἀπό τήν μικρή μας ἡλικία, ἀπό τό σπίτι μας. Ἡ ἴδια λέγει γι’ αὐτό τό θέμα:
«Δυστυχῶς, σήμερα ἡ παιδεία δέν ξεκινᾶ ἀπό τό σπίτι καί τό σχολεῖο δέν εἶναι σέ θέση νά καλύψη τό κενό. Ρωτήθηκε κάποτε ἕνας Ἀμερικανός νομπελίστας τῶν θετικῶν ἐπιστημῶν ποιό ἀπό τά διάσημα πανεπιστήμια στά ὁποῖα φοίτησε ἦταν τό σημαντικότερο, καί ἐκεῖνος ἀπάντησε: Κανένα. Ἐξηγώντας ὅτι τά πιό σημαντικά πράγματα δέν τά διδάχθηκε στά πανεπιστήμια, ἀλλά στό νηπιαγωγεῖο. Ἐκεῖ τοῦ ἔμαθαν νά πλένει τά χέρια πρίν τό φαγητό, νά μή παίρνει τά παιχνίδια τῶν συμμαθητῶν του, ποιοί εἶναι οἱ κανόνες τοῦ παιχνιδιοῦ καί, τό κυριότερο, νά δίνει τό χέρι του στά ἄλλα παιδιά, γιά νά περνοῦν μαζί στό ἀπέναντι πεζοδρόμιο. Αὐτό λείπει σήμερα ἀπό τήν πατρίδα μας».
Ἡ παιδεία εἶναι ἕνας τρόπος ζωῆς πού τόν μαθαίνει κανείς ἀπό τόν μαστό τῆς μάνας του, πού τοῦ δίνει τό μητρικό γάλα μέ ἀγάπη καί τραγούδια, πού τήν βρίσκει σέ μιά οἰκογένεια πού ξέρει νά προσεύχεται, πού τήν συναντᾶ στόν μαστό τῆς μητέρας Ἐκκλησίας μας, ὅπου μαθαίνει τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, καί τήν μεγάλη οἰκογένειά του πού εἶναι τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπό αὐτή τήν ζωή ἔχουμε ὅλοι μας ἔντονες ἀναμνήσεις, πού μᾶς κρατοῦν ὄρθιους στά κύματα καί τούς πειρασμούς.
Μιά τέτοια παιδεία, πού τήν μαθαίνουμε στήν Ἐκκλησία ἀπό τά μικρά μας χρόνια καί στήν χριστιανική οἰκογένεια, πού εἶναι τρόπος ζωῆς, ἔχει ἀνάγκη καί ἡ σύγχρονη κοινωνία.