Κυριακή Η´ Λουκᾶ, ἡ καθολικότητα τῆς Ἐκκλησίας καί οἱ διασπάσεις αὐτῆς

Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα

(Λουκ. ι´ 25-37)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, νομικός τις προσῆλθε τῷ Ἰησοῦ ἐκπειράζων αὐτὸν καὶ λέγων· διδάσκαλε, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω; ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν· ἐν τῷ νόμῳ τί γέγραπται; πῶς ἀναγινώσκεις; ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν· εἶπε δὲ αὐτῷ· ὀρθῶς ἀπεκρίθης· τοῦτο ποίει καὶ ζήσῃ. ὁ δὲ θέλων δικαιοῦν ἑαυτὸν εἶπε πρὸς τὸν  Ἰησοῦν· καὶ τίς ἐστί μου πλησίον; ὑπολαβὼν δὲ ὁ  Ἰησοῦς εἶπεν· ἄνθρωπός τις κατέβαινεν ἀπὸ  Ἱερουσαλὴμ εἰς  Ἱεριχώ, καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν· οἳ καὶ ἐκδύσαντες αὐτὸν καὶ πληγὰς ἐπιθέντες ἀπῆλθον ἀφέντες ἡμιθανῆ τυγχάνοντα. κατὰ συγκυρίαν δὲ ἱερεύς τις κατέβαινεν ἐν τῇ ὁδῷ ἐκείνῃ, καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἀντιπαρῆλθεν. ὁμοίως δὲ καὶ Λευΐτης γενόμενος κατὰ τὸν τόπον, ἐλθὼν καὶ ἰδὼν ἀντιπαρῆλθε. Σαμαρείτης δέ τις ὁδεύων ἦλθε κατ᾿ αὐτόν, καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἐσπλαγχνίσθη, καὶ προσελθὼν κατέδησε τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον, ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ ἐπεμελήθη αὐτοῦ· καὶ ἐπὶ τὴν αὔριον ἐξελθών, ἐκβαλὼν δύο δηνάρια ἔδωκε τῷ πανδοχεῖ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ἐπιμελήθητι αὐτοῦ, καὶ ὅ,τι ἂν προσδαπανήσῃς, ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι. τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τοὺς λῃστάς; ὁ δὲ εἶπεν· ὁ ποιήσας τὸ ἔλεος μετ᾿ αὐτοῦ. εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ  Ἰησοῦς· πορεύου καὶ σὺ ποίει ὁμοίως.

Ἡ Καθολικότητα τῆς Ἐκκλησίας καί οἱ διασπάσεις αὐτῆς

«Σαμαρείτης δέ τις ὁδεύων ἦλθεν κατ᾿ αὐτόν
καί ἰδών αὐτόν ἐσπλαγχνίσθη...
» (Λουκ. ι´, 33)

Τήν στιγμή κατά τήν ὁποία ὁ ἱερεύς καί ὁ λευΐτης ἔδειξαν ἐγκληματική ἀδιαφορία γιά τόν περιπεσόντα στούς ληστάς, ὁ Σαμαρείτης, ὁ ὁποῖος στήν ἐποχή τοῦ Κυρίου ἐθεωρεῖτο κάτι τό βδελυκτό καί μισητό, διότι εἶχε μολύνει τήν Ἰουδαϊκή θρησκεία, ἔδειξε ἀγάπη καί ἔλεος. Αὐτή ἡ παραβολή, πού εἶπε ὁ Κύριος, ὅπως καί ἄλλα σχετικά σημεῖα τῆς Καινῆς Διαθήκης, δείχνουν τήν παγκοσμιότητα τοῦ ἀπολυτρωτικοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ (Λουκ. ι´, 30-37).

Ὁ Χριστός μέ τήν θυσία Του ὑπερέβη τά στενά ὅρια τῆς Ἰουδαϊκῆς γῆς, περιέλαβε στό ἔργο Του ὅλο τόν κόσμο καί προσέφερε τήν θυσία Του γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα.

Θά διατυπώσουμε μερικές σκέψεις γύρω ἀπό τήν καθολικότητα τῆς Ἐκκλησίας καί τίς διασπάσεις αὐτῆς.

* * *

   

Ἕνα ἀπό τά βασικά γνωρίσματα τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, εἶναι ἡ καθολικότητα. «Εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν». Ἡ λέξη καθολική προέρχεται ἀπό τό καθ᾿ ὅλου, πού σημαίνει τό ὁλοκληρωμένο, τό ἀληθινό. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Καθολική, γιατί ὡς Θεανθρώπινος ὀργανισμός, ὡς Σῶμα τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, περιέχει τά πάντα. Περιλαμβάνει «τά πάντα τά ἐν τοῖς οὐρανοῖς καί τά ἐπί τῆς γῆς, τά ὁρατά καί τά ἀόρατα, εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαί εἴτε ἐξουσίαι» (Κολ. α´, 16). Σύμφωνα μέ τήν διατύπωση τοῦ ἁγίου Κυρίλλου Ἱεροσολύμων ἡ Ἐκκλησία «Καθολική καλεῖται διά τό κατά πάσης εἶναι τῆς οἰκουμένης ἀπό περάτων γῆς ἕως περάτων καί διά τό διδάσκειν καθολικῶς καί ἀνελλιπῶς ἅπαντα τά εἰς γνῶσιν ἀνθρώπων ἐλθεῖν ὀφείλοντα δόγματα...».

Ἑπομένως, ὁ ὅρος Καθολική συμπίπτει μέ τήν Ὀρθοδοξία, ἡ ὁποία διαφυλάσσει τήν ἀλήθεια, ὅπως τήν δίδαξε ὁ Χριστός, ὅπως τήν φανέρωσε τό Πανάγιο Πνεῦμα, ὅπως τήν βίωσαν καί τήν παρέδωσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες. Ἡ Ὀρθοδοξία κατέχει τήν ἀλήθεια καί ἔχει τήν δυνατότητα νά ἁπλωθῆ σέ ὁλόκληρο τόν κόσμο. Ἡ καθολικότητα τῆς Ἐκκλησίας δόθηκε ἀπό τό Πανάγιο Πνεῦμα τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, ὁπότε οἱ Ἀπόστολοι κήρυτταν τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός παρήγγειλε στούς μαθητάς Του: «πορευθέντες εἰς τόν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τό Εὐαγγέλιον πάσῃ τῇ κτίσει» (Μάρκ. ιστ´, 15). «Μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη» (Ματθ. κη´, 19). Ὁ Ἴδιος τόνισε ὅτι καί «ἄλλα πρόβατα ἔχω, ἅ οὐκ ἔστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης· κἀκεῖνά με δεῖ ἀγαγεῖν καί γενήσεται μία ποίμνη, εἷς ποιμήν» (Ἰω. ι´, 16). Ὁ δέ Ἀπόστολος Του γράφει: «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδέ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδέ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ· πάντες γάρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. γ´, 28).

* * *

Ἀφοῦ, ὅπως ἔχει λεχθῆ, τό καθολικό εἶναι τό ὁλόκληρο, τό ἀληθινό, κάθε παραχάραξη αὐτῆς τῆς ἀλήθειας, πού μᾶς ἀποκαλύφθηκε εἶναι διάσπαση. Αὐτό λέγεται αἵρεση. Ἄλλωστε, ἡ αἵρεση εἶναι ἡ μερικότητα καί ἡ ἀποσπασματικότητα τῆς ἀλήθειας. Αὐτό βέβαια δέν σημαίνει ὅτι ἡ αἵρεση καί κάθε ἄλλη διάσπαση, διασπᾶ τήν ἀλήθεια, ἀλλά αὐτή ἡ ἴδια διασπᾶται ἀπό τήν ἀλήθεια. Γιατί, κατά τόν Φιλάρετο Μόσχας, «ἄν μία πόλη ἤ μιά χώρα ὁποιαδήποτε χωρισθῆ ἀπό τήν οἰκουμενική Ἐκκλησία, ἡ Ἐκκλησία θά μείνη καί πάλι ἕνα σῶμα ἀκέραιο καί ἀδιάσπαστο».

Ἑπομένως, ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι εἴμαστε Καθολικοί, ἐνῶ αὐτοί πού συνήθως ὀνομάζονται ἔτσι, οἱ Χριστιανοί τῆς Δύσεως, διαφορετικά πρέπει νά καλοῦνται. Καθολικός Ἐπίσκοπος, κατά τούς ἱερούς Κανόνας, εἶναι ὁ Ὀρθόδοξος, πού μετέχει τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί διδάσκει ὀρθόδοξα τήν ἀλήθεια. Καί Καθολικός Χριστιανός εἶναι αὐτός πού πιστεύει καθολικά, δηλαδή ὀρθόδοξα καί ζῆ καθολικά, δηλαδή εὐαγγελικά, ἐνάρετα.

* * *

Ὄχι μόνον ἡ αἵρεση, ὡς διάσπαση ἀπό τήν ἀλήθεια συνιστᾶ τήν διάσπαση ἀπό τήν Ἐκκλησία, ἀλλά καί ὁ φυλετισμός ἤ ἐθνικισμός εἶναι ἕνα εἶδος αἱρέσεως. Ὁ φυλετισμός εἶναι ἕνας μεγάλος πειρασμός τῆς σύγχρονης Ὀρθοδοξίας. Εἶναι ὁ ἀνανεωμένος Ἰουδαϊκός πειρασμός. Οἱ Ἰουδαῖοι ἤθελαν τόν Χριστό γιά τό δικό τους Ἔθνος, καί ὁ Ἰούδας, κατά ἕναν ὀρθόδοξο θεολόγο, ἔπεσε σέ αὐτόν τόν πειρασμό. Ἡ προδοσία του δέν ὀφειλόταν μόνον στήν φυλαργυρία του, ἀλλά καί «στήν ἐπιθυμία του νά ἔχη ἔλθει ὁ Χριστός γιά νά ἐξυπηρετήση ἀποκλειστικά καί μόνον τά συμφέροντα τοῦ ἰουδαϊκοῦ λαοῦ».

Ἔτσι, ὅταν τό «σπέρμα τοῦ Ἀβραάμ» ἤ κάθε ἄλλο «σπέρμα» θεοποιεῖται, ὅταν κάνουμε τόν Χριστό μιά «ἐθνική θεότητα» καί τόν κλείνουμε σέ φυλετικές σκοπιμότητες, αὐτό εἶναι ἄρνηση τῆς Καθολικότητος τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ π. Ἰουστῖνος Πόποβιτς εἶναι ἐκφραστικός καί στό σημεῖο αὐτό: «Ἡ Ἐκκλησία εἶναι οἰκουμενική, καθολική, θεανθρώπινη, αἰωνία, διά τοῦτο ἀποτελεῖ βλασφημίαν, ἀσυγχώρητον βλασφημίαν ἐναντίον τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό νά κάνωμεν τήν Ἐκκλησίαν ἕνα ἐθνικόν ἵδρυμα, νά τήν στενεύωμεν μέχρι τῶν μικρῶν, πεπερασμένων, χρονικῶν, ἐθνικῶν σκοπῶν καί μεθόδων. Ὁ σκοπός της εἶναι ὑπερεθνικός, οἰκουμενικός, πανανθρώπινος: νά ἑνώσῃ ἐν Χριστῷ ὅλους τούς ἀνθρώπους, ὅλους ἄνευ ἐξαιρέσεων ἐθνικότητος ἤ φυλῆς ἤ κοινωνικοῦ στρώματος...». Γι᾿ αὐτό συνεχίζει μέ πατερική γλώσσα: «Εἶναι πλέον καιρός, εἶναι ἡ δωδεκάτη ὥρα νά παύσουν οἱ ἐκκλησιαστικοί μας ἀντιπρόσωποι νά εἶναι ἀποκλειστικά δοῦλοι τοῦ ἐθνικισμοῦ, καί νά γίνουν ἀρχιερεῖς καί ἱερεῖς τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας».

Αὐτή τήν καθολικότητα τήν ἐξέφραζε, τήν ἐκφράζει καί πρέπει νά τήν ἐκφράζη τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τό ὁποῖο σέ Τοπική Σύνοδο στήν Κωνσταντινούπολη τό 1892 καταδίκασε τόν φυλετισμό ὡς «ὅλως τι ξένον καί ἀδιανόητον καί ὅλως ἀνήκουστον καί πρωτοφανές» γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

* * *

Ἐκτός ἀπό τήν αἵρεση καί τόν φυλετισμό ὑπάρχουν καί ἄλλες διασπαστικές ἐνέργειες, πού καταφέρονται ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας (Ὀρθοδοξίας). Θά ἀρκεσθοῦμε στήν ἁπλῆ ἀπαρίθμηση.

Διάσπαση εἶναι ὅταν δέν ζοῦμε τό καθολικό ἦθος τῆς Ἐκκλησίας καί ὅταν ἀπολυτοποιοῦμε τήν προσωπική μας πείρα καί τόν ἀτομικό μας τρόπο ζωῆς. Ὅταν χωρίζουμε στεγανά τήν θεολογία σέ ἀποφατική καί καταφατική, τήν ζωή σέ θεωρητική καί πρακτική, τήν ὀρθόδοξη διδασκαλία σέ μυστική καί κοινωνική, τήν εὐσέβεια σέ ἑλληνική καί ρωσική ἤ κάτι ἄλλο, τόν τρόπο ζωῆς σέ μοναχικό τόν ὁποῖο θεωροῦμε ξένο καί σέ κοινωνικό (γάμο). Ὅταν ἐπίσης ζοῦμε μέσα στόν ὀρθόδοξο χῶρο παραταξιακά καί θεωροῦμε τήν παράταξη ὡς κέντρο σωτηρίας καί φορέα τῆς ἀνανεώσεως τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Καθολικός ἄνθρωπος ὑπερβαίνει ὅλες τίς ἀντιθέσεις. Γνωρίζει ὅτι ὑπάρχει ἕνα ἦθος, ἕνας Χριστός καταγγέλλεται, σέ μιά Οἰκογένεια καί σέ μιά Ποίμνη ζοῦμε. Γνωρίζει ὅτι ὑπάρχουν διάφορα στάδια πνευματικῆς ζωῆς καί διάφορες κλίσεις Θεοῦ.

Στήν ἐποχή μας κυριαρχεῖ ἡ ἐκκλησιολογική αἵρεση, πού διασπᾶ τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καί τήν καθολικότητά της ἤ μᾶλλον διασπᾶται ἀπό αὐτήν. Γι᾿ αὐτό ἔχει παρατηρηθῆ ὅτι «τό δίλημμα ἀνάμεσα στήν Καθολικότητα τῆς Ἐκκλησίας καί στό βυθό τῆς ἀλογίας εἶναι δίλημμα ζωῆς καί θανάτου».

ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο Ὅσοι Πιστοί

Δεῖτε ἐπίσης: ΟΙ ΠΑΡΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΣΑΜΑΡΕΙΤΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ




Προφίλ

Οἱ ἐκδόσεις τῆς γυναικείας Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας) ἀπό τό 1982 ἐκδίδουν καί διακινοῦν σέ ὅλο τόν κόσμο τά βιβλία τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ ἱδρυτής καί πνευματικός πατέρας τῆς ἀδελφότητος.

Μάθετε περισσότερα...

banks
Login-iconLogin
active³ 5.5 · IPS κατασκευή E-shop · Όροι χρήσης