Ὅπως τήν στιγμή τῆς Βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ ὑπάρχει ἐμφάνιση καί ἀποκάλυψη τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἔτσι καί τήν στιγμή τῆς Μεταμορφώσεώς Του πάνω στό Θαβώρ ἀποκαλύπτεται ὁ Τριαδικός Θεός. Τό Δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριά­δος, πού ἐνηνθρώπησε, ἔλαμψε ἐνώπιον τῶν Μαθητῶν καί φανέρωσε τήν δόξα τῆς θεότητός Του. Ὁ Πατήρ ἐπιβεβαίωσε ὅτι αὐτός εἶναι ὁ Υἱός Του ὁ ἀγαπητός, καί τό Ἅγιον Πνεῦμα ἦταν ἡ νεφέλη φωτεινή πού ἐπισκίασε τούς Μαθητές.

Ὁ Τριαδικός Θεός εἶναι φῶς, ἀφοῦ τό φῶς εἶναι ἡ λάμψη τῆς θεότητος, ἡ ὅραση τῆς Χάριτος τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Στά τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας ψάλλεται: «Φῶς ὁ Πατήρ, φῶς ὁ Λόγος, φῶς καί τό Ἅγιον Πνεῦμα». Τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ἔλαμψε ὡς ὁ ἥλιος, ἡ φωνή τοῦ Πατρός ἦταν πολύ δυνατή θεωρία φωτός, γι’ αὐτό, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, τότε ἀκριβῶς δέν μπόρεσαν νά ἀν­τέξουν οἱ Μαθητές καί ἔπεσαν στήν γῆ, καί ἡ νεφέλη, πού ἦταν ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἦταν φωτεινή. Ὅλα ἐκφράζουν τήν δόξα τῆς θεότητος.

Στόν μεγαλύτερο βαθμό θεοπτίας ἀκούστηκε ἡ φωνή τοῦ Πατρός: «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα» (Ματθ. ιζ΄, 5). Ὅταν ἀναλύσαμε τήν Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ, εἴδαμε ἐκεῖ τί σημαίνει αὐτή ἡ ἐπιβεβαίωση τοῦ Πατρός. Ἐδῶ πρέπει νά παραθέσουμε τήν ἄποψη τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ὅτι ὁ Πατήρ δείχνει τήν μεγάλη Του ἀγάπη πρός τόν κατά φύση Υἱό Του, τόν μονογενῆ. Ἡ ἀγάπη τοῦ Πατρός εἶναι τριπλῆ, πρῶτον, ἐπειδή εἶναι Υἱός καί κάθε πατέρας ἀγαπᾶ τό παιδί του, δεύτερον, γιατί εἶναι ἀγαπητός καί τρίτον, γιατί εὐδόκησε σέ αὐτόν.

Ἡ φωνή τοῦ Πατρός δείχνει ἀκόμη καί ὅτι στό ὄρος Θαβώρ ὑπάρχει καί ὅραση καί ἀκοή. Στήν πραγματικότητα, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ νέος Θεολόγος, κατά τήν θεωρία τοῦ Θεοῦ καί τήν ἀποκάλυψή Του, ὅλες οἱ αἰσθήσεις τοῦ ἀνθρώπου γίνον­ται μία αἴσθηση, ἑνοποιοῦν­ται. Γι’ αὐτό καί ἡ ὅραση εἶναι ἀκοή, καί ἡ ἀκοή εἶναι ὅραση, καί ἡ ὅραση καί ἀκοή εἶναι γεύση καί αἴσθηση κλπ. Τήν ὥρα τῆς θεοπτίας ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι διεσπασμένος, ἀφοῦ ἡ διάσπαση εἶναι χαρακτηριστικό γνώρισμα τοῦ πεπτωκότος ἀνθρώπου. Ὅμως, ὅταν ὁ ἄνθρωπος φθάση στήν θεωρία τοῦ Θεοῦ, βλέπει τόν Θεό διά τῆς θεώσεώς του.

Κατά τόν ἅγιο Νικόδημο τόν ἁγιορείτη συνήθως ἡ ὅραση εἶναι ἀξιοπιστοτέρα τῆς ἀκοῆς. Πρῶτα ἀκούει κανείς κάτι καί στήν συνέχεια προχωρεῖ καί στήν ὅρασή του. Ἐδῶ, ὅμως, συνέβη τό ἀν­τίθετο. Οἱ Μαθητές εἶδαν τήν δόξα τοῦ Θεοῦ καί στήν συνέχεια ἀκολούθησε καί ἡ ἐπιβεβαίωση διά τῆς ἀκοῆς.

Ἐξηγών­τας ὁ ἅγιος Νικόδημος αὐτό τό γεγονός, λέγει ὅτι ἐδῶ φαίνεται ἡ διαφορά μεταξύ τῆς Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης. Συνήθως στήν Παλαιά Διαθήκη περισσότερο ἐνεργοῦσαν τά ἐνεργούμενα διά τῆς ἀκοῆς, ἀφοῦ οἱ Προφῆτες φανέρωναν τά μέλλον­τα διά τῆς προρρήσεως καί τῶν προφητειῶν. Καί συνήθως πρῶτα ἄκουγαν γιά τόν Θεό καί στήν συνέχεια ἔβλεπαν, ὅπως ἄλλωστε ὁμολογεῖ ὁ δίκαιος Ἰώβ: «Ἀκοήν μέν ὠτός ἤκουόν σου τό πρότερον, νυνί δέ ὁ ὀφθαλμός μου ἑώρακέ Σε» (Ἰώβ, μβ΄, 5). Στήν Καινή Διαθήκη, ὅμως, γίνεται τό ἀν­τίθετο. Συνήθως προηγεῖται ἡ ὅραση καί ἀκολουθεῖ ἡ ἀκοή. Καί αὐτό εἶναι φυσικό, γιατί στήν Παλαιά Διαθήκη κηρυττόταν ἡ ἔλευση τοῦ Μεσσίου, ὅταν ὅμως ἦλθε ὁ σαρκωθείς Υἱός τοῦ Θεοῦ, τότε προηγεῖται ἡ ὅραση, ἀφοῦ τόν ἔβλεπαν καί ἀκολουθοῦσε ἡ ἐπιβεβαίωση.

Αὐτό συμβαίνει στήν ἐκκλησιαστική καί πνευματική ζωή. Ὅταν βρισκόμαστε στό στάδιο τῆς καθάρσεως, πού οὐσιαστικά ὑπενθυμίζει τόν τρόπο ζωῆς πού συνιστᾶ ὁ νόμος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀκοῦμε γιά τόν Θεό. Ὅταν φθάνουμε ὅμως στόν φωτισμό τοῦ νοῦ καί τήν θέωση, μέ τήν μυστηριακή ζωή καί τήν μέθεξη τῆς φωτιστικῆς καί θεοποιοῦ ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ, τότε βλέπουμε τόν Θεό.

Ὅλα αὐτά πρέπει νά λέγων­ται συγκαταβατικά καί μέσα στά πλαίσια ὅτι, ὅταν ὁ θεούμενος φθάνη στήν θέωση, τότε ἑνοποιοῦν­ται ὅλες οἱ ψυχοσωματικές δυνάμεις.

Ἡ φωνή τοῦ Πατρός ἐξέρχεται μέσα ἀπό τήν φωτεινή νεφέλη, πράγμα τό ὁποῖο δείχνει τό ὁμοούσιο τοῦ Πατρός μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα, καί βεβαίως τό ὁμοούσιο τῶν τριῶν θείων Ὑποστάσεων. Ἡ ἐμφάνιση τῆς φωτεινῆς νεφέλης συνδέεται ἀκόμη καί μέ τήν ἀποκαλυπτική ἀλήθεια ὅτι ὁ Χριστός εἶναι Αὐτός πού καθοδηγοῦσε τόν λαό τοῦ Θεοῦ στήν Παλαιά Διαθήκη.

Στό βιβλίο τῆς Ἐξόδου λέγεται ὅτι ὁ Θεός ὁδηγοῦσε τόν Ἰσραηλιτικό λαό στήν πορεία του ἀπό τήν γῆ τῆς Αἰγύπτου στήν γῆ τῆς ἐπαγγελίας, φωτίζον­τάς τον τήν νύκτα μέ τό πῦρ καί σκεπάζον­τάς τους τήν ἡμέρα μέ τήν νεφέλη, «ὁ δέ Θεός ἡγεῖτο αὐτῶν ἡμέρας μέν ἐν στύλῳ νεφέλης, δεῖξαι αὐτοῖς τήν ὁδόν, τήν δέ νύκτα, ἐν στύλῳ πυρός» (Ἔξ. ιγ΄, 21).

Ἐπάνω στό Θαβώρ ἔχουμε καί τό φῶς καί τήν νεφέλη. Φῶς εἶναι ὁ Χριστός, ἀφοῦ ἔλαμψε τό πρόσωπό Του ὡς ὁ ἥλιος, καί νεφέλη εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Μέ αὐτήν τήν ἀλήθεια δέν πρέπει κανείς νά ἐννοήση ὅτι ἄλλο εἶναι τό ἔργο τοῦ Υἱοῦ καί ἄλλο τό ἔργο τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ὅτι ἡ οἰκονομία τοῦ Υἱοῦ γίνεται ἀνεξάρτητα ἀπό τήν οἰκονομία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἄλλωστε, εἶναι γνωστόν ὅτι ἡ δημιουργία καί ἡ ἀναδημιουργία τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ κόσμου εἶναι κοινή ἐνέργεια τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Πάν­τως, ἐκεῖνο πού πρέπει νά ὑπογραμμισθῆ εἶναι ὅτι στό Θαβώρ ἔχουμε ἐμφάνιση καί ἀποκάλυψη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ἡ ἐκκλησιαστική καί πνευματική ζωή εἶναι μέθεξη τῆς ἀκτίστου Χάριτος τοῦ Θεοῦ στήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Λόγου. Ὅταν κοινωνοῦμε τῶν ἀχράν­των μυστηρίων, κοινωνοῦμε τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ καί μετέχουμε τῆς ἐνεργείας τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο ΟΙ ΔΕΣΠΟΤΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ